Friday, November 29, 2013

44. Соитира Хонда (Soichiro Honda)



"Амьдрал богинохон. Бидэнд байгаа хязгаарлагдмал хугацааг ашиглан зорилгодоо хүрэхийн тулд бидэнд хурд хэрэгтэй"



Дэлхийн хоёрдугаар дайнд ялагдсан нь Японы эдийн засаг болон үндэсний үзэлд нь аймшигтай цохилт болсон байна. Америкчуудын атомын бөмбөгдөлд тэднийг сэтгэлзүйн хувьд нухчин дарах шиг болсон боловч тэд гайхамшигтай богино хугацаанд улс ардын аж ахуйгаа сэргээгээд зогсохгүй эдийн засгийн хувьд өмнө нь байгаагүй өсөлтөнд хүрчээ. Иргэдийнх нь уйгагүй хөдөлмөр, нэгдмэл байдал дэг журмын ачаар 1960 он гэхэд л эдийн засаг болон техникийн салбарт итгэмээргүй үсрэлтэнд хүргэсэн байна. "Эдийн засгийн гайхамшгийн" үеийн бүтээн байгуулагчдын нүүр царай Соитиро Хонда байлаа.
Өөрийн гэсэн мотоциклийн загварыг бүтээсэн энэ инженер өөрийн технологийн ур чадварыг улам сайжруулан уралдааны зам дээр өөрийн гараар туршилт хийдэг байжээ. Өөрийн бүх шинэ санааг шууд амьдрал дээр хэрэгжүүлдэг байсан түүний гараас ар араасаа шинэ машинууд гарч байв. Ингэж Хонда дэлхийд тэргүүлэх мотоцикл болон машин үйлдвэрлэгчдийн нэг болж чаджээ.

Saturday, November 9, 2013

Бодлого С. Систем

Бодох линк: http://acm.timus.ru/problem.aspx?space=1&num=2002

Дараах гурван үйлдлийг гүйцэтгэдэг програм бич:
1. "register username password" - "username" гэсэн хэрэглэгчийг бүртгэж түүнд "password" гэсэн нууц үг олгох. Хэрэв ийм хэрэглэгч өгөгдлийн санд байвал «fail: user already exists» гэсэн мэдээлэл гаргана. Эсрэг тохиолдолд «success: new user added» гэж хэвлэнэ.
2. «login username password» - "username" хэрэглэгчийг системд «password» нууц үгээр нэвтрүүлэх. Хэрэв өгөгдлийн санд ийм хэрэглэгч байхгүй бол «fail: no such user» гэж хэвлэнэ. Эсрэг тохиолдолд, хэрэв буруу нууц үг оруулсан бол «fail: incorrect password» гэж хэвлэнэ. Эсрэг тохиолдолд, хэрэв хэрэглэгч системд өмнө нь нэвтэрчихсэн байвал «fail: already logged in» гэж хэвлэнэ. Эсрэг тохиолдолд «success: user logged in» гэж хэвлэнэ.
3. «logout username» - "username" хэрэглэгчийг системээс гаргах. Хэрэв ийм хэрэглэгч байхгүй бол «fail: no such user» гэж хэвлэнэ. Эсрэг тохиолдолд, хэрэв хэрэглэгч өмнө нь гарчихсан байвал «fail: already logged out» гэж хэвлэнэ. Эсрэг тохиолдолд «success: user logged out» гэж хэвлэнэ.

Оролт

Эхний мөрөнд үйлдлийн тоо болох n тоо өгөгдөнө(1 ≤ n ≤ 100). Дараагийн n ширхэг мөрөнд дээрх форматтай үйлдлүүд байрлана. «username» болон «password»-ын оронд 30 хүртлэх тэмдэгтийн урттай дурын хоосон биш тэмдэгт мөр байж болно. Тэмдэгт мөр нь зөвхөн 33-126 кодтой тэмдэгтүүдээс тогтоно.

Гаралт

Үйлдэл бүрийн хувьд дээрх форматаар гаралтыг хэвлэнэ. Хоосон зай болон бусад тэмдэгтүүдийг сайтар анхаарч хэвлэнэ.

Жишээ оролт

6
register vasya 12345
login vasya 1234
login vasya 12345
login anakin C-3PO
logout vasya
logout vasya

Жишээ гаралт

success: new user added
fail: incorrect password
success: user logged in
fail: no such user
success: user logged out
fail: already logged out

Бодлого F. Такси

Бодолт илгээх

Миша ах сургууль дээрээс нь Кирилл, Илья, Паша, Олег нарыг гэрт нь машинаараа хүргэж өгөөд өөрөө гэртээ харих гэж байгаа. Паша Олег хоёр ойрхон амьдардаг, Илья хамгийн сүүлд гэртээ хүргүүлэхийг хүсэхгүй байгаа. Газрын зураг дээр сургууль (1), Кириллийн (2), Ильягийн (3), Паша болон Олег нарын гэр (4), Миша ахын гэрийг(5) тэмдэглэсэн. (1)-ээс гараад (5) дээр дуусах хамгийн богино замыг ол. (3) цэг нь сүүлийн цэгийн өмнөх байж болохгүй.

Оролт

Цэгүүдийн хоорондох зайн массив өгөгдөнө. Уг массив таван мөр, таван баганатай. i-р мөрийн j-р баганын тоо нь i-р болон j-р цэгүүдийн хоорондох зай юм(1 ≤ i, j ≤ 5). Бүх зай нь метрээр өгөгдөх ба сөрөг биш бүхэл тоо байна. Мөн тэдгээр нь 10000-аас хэтрэхгүй. Ямар ч цэгээс уг цэг хүртлэх зай нь тэгтэй тэнцүү, ямар ч хоёр цэгийн хооронд аль ч чиглэлд явсан ижил зайтай байна. Мөн ямар ч хоёр цэгийн хооронд шууд явах зай нь гуравдагч цэгээр дамжин явах зайнаасаа их биш байна.

Гаралт

Хоёр мөр мэдээлэл гаргана.
Эхний мөрөнд хамгийн оновчтой замын нийт урт байна.
Хоёр дахь мөрөнд цэгүүдийг дайрч өнгөрөх дараалал болох таван бүхэл тоо байна. Хэрэв бодлого олон зөв шийдтэй бол аль нэгийг нь гаргана.

Жишээ оролт

0 2600 3800 2600 2500
2600 0 5300 3900 4400
3800 5300 0 1900 4500
2600 3900 1900 0 3700
2500 4400 4500 3700 0

Жишээ гаралт

13500
1 2 3 4 5

Бодлого L. Үг

Бодох линк: http://acm.timus.ru/problem.aspx?space=1&num=2011

Никитад а, б болон в үсгүүд нийтдээ n ширхэг байгаа. Эдгээр үсгүүдийг бүгдийг нь ашиглан n урттай үг ядаж 6 ширхэгийг үүсгэж болох эсэхийг ол.

Оролт

Эхний мөрөнд нийт үсгийн тоо n өгөгдөнө (1 ≤ n ≤ 100).
Хоёр дахь мөрөнд үсгүүдийг илэрхийлэх n урттай 1-3 хүртлэх тоон дараалал байна. 1 нь а үсгийг, 2 нь б, 3 нь в үсгийг илэрхийлнэ.

Гаралт

Хэрэв Никита n урттай ядаж 6 ялгаатай үг үүсгэж чадах бол Yes үгүй бол No гэж хэвлэнэ.

Жишээ оролт

6
1 2 2 3 3 3

Жишээ гаралт

Yes

Бодлого В. Математикчид ба жимс

Бодох линк: http://acm.timus.ru/problem.aspx?space=1&num=2001

Хоёр математикч ойд очиж жимс түүжээ. Дараа нь сагстай жимснүүдээ жигнэж үзэхэд харгалзан a1 болон b1 жинтэй байв. Хоёр дахь математикч бүх жимсээ сагсаа хоосортол нэг дэх математикчийн сагс руу юүлээд дахин жигнэхэд жин нь харгалзан a2 болон b2 болжээ. Дараа нь нэг дэх математикч сагсан дахь бүх жимсээ хоёр дахь математикчийн сагс руу юүлэхэд жин нь харгалзан a3, b3 болсон байна. Анх нэг дэх болон хоёр дахь математикчийн сагсанд хэр жинтэй жимс байсныг ол.

Оролт

Оролт нь гурван мөрнөөс тогтоно. i-р мөрөнд (1 ≤ i ≤ 3) ai болон bi тоонууд байрлана (0 ≤ ai, bi ≤ 10 000).

Гаралт

Ганц мөрөнд нэг дэх болон хоёр дахь математикч хэр их жимс цуглуулсныг илэрхийлэх хоёр тоог гаргана.

Жишээ оролт

1 2
2 1
0 3

Жишээ гаралт

1 1

ОХУ-ын Урал мужийн дунд сургуулиудын програмчлалын онлайн олимпиад

http://acm.timus.ru/problemset.aspx?space=170

Хугацаа: 15.00-20.00

Sunday, November 3, 2013

43. Бетховен (Ludwig van Beethoven)



"Хөгжим бол оюун ухаан болон мэдрэхүйн хооронд зуучлагч юм"



XVIII зууны үеийн хөгжмүүдийг ихэвчлэн ордны хөгжмийн зохиолчид бүтээж байсан ба тэдгээр нь баячуудыг хөгжөөхөд зориулагддаг байсан тул хөгжимчид "шалгарсан", тэдэнд таалагдах хөгжмийн чиглэлүүдийг сонгодог байв. Тэдний ихэнх нь өөрийгөө илэрхийлэх хөгжмийг зохиох эрхгүй уран бүтээлчид байжээ. Ордны хөгжмийн зохиолчийн хувь тавилантай эвлэрэхийг хүсээгүй цөөн хүмүүсийн нэг нь Людвиг ван Бетховен юм. Францийн их хувьсгалын үзэл санааг дэмжигч байсан тэрээр чөлөөтэйгээр сэтгэж өөрийн хүмүүнлэгийн үзэл санаагаа урлагаар дамжуулан илэрхийлсэн хөгжмийг зохиож байжээ. Сонсолгүй болсон ч түүний уран бүтээлийн өсөлт хөгжил зогсоогүй байна.