"Философичид янз бүрийн байдлаар ертөнцийг тайлбарласан байдаг. Гэтэл түүнийг өөрчлөх л гол асуудал шүү дээ"
XIX зууны эхний хагаст баруун Европт капитализм эрчимтэй хөгжиж байлаа. Түүний эхний шатанд тариачид болон жижиг хөрөнгөтнүүд бөөнөөрөө хоосрон ажилчин ангийн эгнээнд орж байв. Ажилчин ангийн дарамт тэр үед маш хэцүү байсан тул аргаа барсан хүмүүс мөлжигчдийн эсрэг бослого тэмцэл хийж байлаа.
Ажилчин ангийн хувьсгал хийх эрхийн онолын үндсийг германы залуу эрдэмтэн Карл Маркс гаргаж ирсэн байна. Улс төрийн эдийн засгийг шимтэн судалж байсан тэрээр хорин жил шургуу ажилласны үр дүнд үйлдвэрлэлийн капиталист аргын зүй тогтлын талаар дэлгэрэнгүй задлан шинжилгээг агуулсан "Капитал" гэсэн асар том бүтээлээ туурвижээ. Түүндээ Маркс социализм гэж нэрлэгдэх хүн нь хүнээ мөлждөггүй, шударга нийгмийг байгуулах сургаалийн шинжлэх ухааны үндэслэлийг тодорхойлсон байна.
Капиталист улсууд удахгүй хөгжинэ гэсэн тэр үеийн таамаглал нь батлагдаагүй боловч түүний онол нь XIX-XX зууны ниймгийн санаа бодолд хувьсгал хийжээ. Марксимзыг шүүмжлэгчид олон байдаг боловч нийгмийн шинжлэх ухааны салбарт Маркс нь хамгийн их иш татагддаг хүн хэвээр байсаар байна. Түүний ажлаас зөвхөн социалистууд ч биш капитализмыг хамгаалагчид ч ишлэл авсаар байгаа юм.
No comments:
Post a Comment