Saturday, January 11, 2014

46. Kүнз (Confucius)



"Хүн л замыг өргөсгөдөг. Харин зам хүнийг биш шүү" (http://heavensavor.blog.gogo.mn/read/entry241103)

Күнз (МЭӨ 551-479)



Хоёр мянга таван зуугаад жилийн өмнө Хятадад Күнз гэдэг "эртний зүйлст бүх сэтгэлээ өгсөн" нэгэн хүн амьдарч байлаа. Тэрээр эртний ёс заншлуудыг нэг бүрчлэн судлаад өөрийн бүх амьдралын бодол санаанаас эхлэн жижиг сажиг үйл хөдлөлөө хүртэл тэдгээрийн дагуу болгосон байна. Ертөнцийн бүтэц болон хүний мөн чанарын тухай тунгаан бодож үнэнийг хайхдаа Күнз эртнээс үе дамжин ирсэн уламжлалд тулгуурлаж байжээ.
Тэр Тэнгэрийн доор "хүчинд бус сайн сайханд тулгуурласан" улсыг байгуулахыг мөрөөдөж байв. Күнз энэ санаагаа амьдралд хэрэгжүүлж чадаагүй боловч өөрийн шавь нартаа дамжуулснаар тэд нар ирээдүй үед хадгалж үлдээсэн байна. Түүнийг нас барсны дараа гэгээнтэн гэж үзэх болсон ба сүүлд нь бүр бурхан болгон шүтэж эхэлжээ.
Европчууд Хятадад хүрч Күнзийн сургаальтай танилцаад түүнд Гэгээрлийн үеийн (the Enlightenment) рационал философитой маш төстэй байгааг олж харсан байна. Европт уг эрдэмтний нэрийг барууны маягаар Confucius гэж нэрлэдэг.

No comments: